Francja

We Francji obowiązuje system płatnych autostrad, który opiera się na biletach pobieranych przy wjeździe i opłacie uiszczanej przy wyjeździe. W niektórych przypadkach, zaraz po przekroczeniu granicy, można natknąć się na punkty poboru opłat typu „flat fee” — bez biletów, z ustaloną kwotą (ok. 1–2 €). Coraz rzadziej spotyka się obsługę manualną – większość punktów poboru działa automatycznie. Urządzenia są oznaczone ikonami (np. kosz z monetami, karta bankowa, urządzenie Télépéage). Płatność gotówką, kartą (VISA, Mastercard), a nawet telefonem (zbliżeniowo) jest dziś standardem. Automaty przyjmują również banknoty 5, 10 i 20 €, choć nie wszystkie. Kierowcy korzystający z aplikacji takich jak Ulys lub Bip&Go mogą opłacać przejazdy automatycznie — bez zatrzymywania się. Przed punktem poboru opłat pojawiają się odpowiednie znaki („Gare de péage”), a pasy rozdzielone są wg metody płatności, więc warto wybrać właściwy zawczasu, by uniknąć manewrowania na ostatnią chwilę. Ciekawostką jest, że francuskie autostrady są jednymi z najdroższych w Europie, ale oferują wysoką jakość – z licznymi stacjami odpoczynku (aires de repos) wyposażonymi w toalety, sklepy i place zabaw. Pamiętaj o limicie prędkości 130 km/h na autostradach (110 km/h w deszczu), a mandaty za przekroczenie są surowe – od 68 € wzwyż. Warto też zainstalować aplikację jak ViaMichelin do obliczania kosztów i tras alternatywnych, unikając płatnych odcinków.

Zakwaterowanie

Francja oferuje bardzo szeroki wybór noclegów — od hoteli, przez prywatne apartamenty, po campingi. Szczególnie popularne są portale takie jak Abritel, HomeAway, Airbnb czy Gîtes de France, gdzie można znaleźć domy i mieszkania na wynajem w korzystnych cenach. Wynajem apartamentu daje dużą niezależność, możliwość gotowania oraz lepszy komfort w podróży rodzinnej. Regiony takie jak Lazurowe Wybrzeże czy Prowansja są dobrze przygotowane turystycznie — oferują zarówno luksusowe wille, jak i skromniejsze studia z kuchnią. Warto zwrócić uwagę na lokalizację względem autostrady i atrakcji — aby uniknąć długich dojazdów. Popularne miejscowości na wschodzie Lazurowego Wybrzeża to Antibes, Biot, Cagnes-sur-Mer; na zachodzie: Saint-Raphaël, Sainte-Maxime, a w głębi lądu np. Fayence, Seillans. Dla miłośników Prowansji dobrym wyborem będą Arles, Avignon, Apt, Carpentras, czy nawet malownicze wioski w Luberonie. W sezonie letnim ceny potrafią znacząco wzrosnąć, więc wcześniejsza rezerwacja daje możliwość negocjacji i wyboru najlepszej opcji. Dodatkową atrakcją są zakwaterowania w historycznych zamkach (châteaux) lub winnicach, zwłaszcza w regionie Bordeaux czy Loary, gdzie można połączyć nocleg z degustacją win. Kempingi we Francji są często luksusowe, z basenami i animacjami dla dzieci – sprawdź sieć Camping Paradis. Ciekawostka: Francja ma najwięcej kempingów w Europie, a wiele z nich jest ekologicznych, z naciskiem na zrównoważony turystyka.

Stacje benzynowe i tankowanie

We Francji stacje benzynowe przy autostradach są zazwyczaj droższe niż te znajdujące się przy zwykłych drogach lub w supermarketach. Różnica może wynosić nawet 0,20-0,30 € za litr. Najtańsze paliwo znajdziemy przy hipermarketach takich jak Carrefour, Leclerc, Auchan czy Intermarché. Większość stacji działa w systemie samoobsługowym, szczególnie w godzinach wieczornych i nocnych. Automaty akceptują karty płatnicze, ale niektóre wymagają kodu PIN lub mogą nie przyjmować kart wydanych poza strefą euro. Warto mieć przy sobie gotówkę na wszelki wypadek. Na stacjach przy autostradach często znajdują się też punkty ładowania pojazdów elektrycznych. Aplikacje takie jak Essence&CO czy Gasoil Now pomagają znaleźć najtańsze stacje w okolicy i planować trasę z uwzględnieniem tankowania.

Parkingi i strefy ograniczonego ruchu

W większych miastach francuskich funkcjonują strefy ograniczonego ruchu (ZFE - Zones à Faibles Émissions), gdzie wjazd mają tylko pojazdy spełniające określone normy emisji. Wymagana jest naklejka Crit'Air, którą można zamówić online przed podróżą. Koszt to około 4,50 € plus wysyłka. Miasta takie jak Paryż, Lyon, Grenoble czy Strasburg egzekwują te przepisy, a mandaty za brak naklejki mogą wynosić 68-135 €. Parkowanie w centrach miast jest płatne od poniedziałku do soboty, zazwyczaj w godzinach 9:00-19:00. W niedziele i święta państwowe parkowanie jest często bezpłatne, ale warto sprawdzić lokalne oznaczenia. Parkingi podziemne w centrach miast kosztują średnio 2-4 € za godzinę, ale oferują abonament dzienny za 15-25 €. Na Lazurowym Wybrzeżu ceny mogą być znacznie wyższe, szczególnie w sezonie letnim.

Przepisy drogowe i bezpieczeństwo

We Francji obowiązuje ruch prawostronny, a pierwszeństwo na rondach mają pojazdy już znajdujące się na rondzie. Ograniczenia prędkości to: 130 km/h na autostradach (110 km/h przy deszczu), 110 km/h na drogach ekspresowych (100 km/h przy deszczu), 80 km/h na drogach jednojezdniowych poza terenem zabudowanym, 50 km/h w terenie zabudowanym. Od 2018 roku obowiązuje również ograniczenie do 80 km/h na drogach dwukierunkowych bez separacji pasów. Obowiązkowe wyposażenie samochodu to: kamizelka odblaskowa, trójkąt ostrzegawczy oraz alkomat jednorazowy (choć brak tego ostatniego nie jest obecnie karany). Używanie telefonu podczas jazdy jest surowo karane — mandat wynosi 135 € i 3 punkty karne. Dozwolone są tylko zestawy głośnomówiące. Fotoradary są powszechne, a mandaty za przekroczenie prędkości zaczynają się od 68 € za przekroczenie o mniej niż 20 km/h.

Atrakcje turystyczne

Francja obfituje w atrakcje, od ikonicznego Paryża po alpejskie szczyty. Podróżując autem, łatwo dotrzesz do miejsc jak Wersal, Mont-Saint-Michel czy zamki nad Loarą. Ciekawostką jest, że Loara ma ponad 300 zamków, a trasa rowerowa (La Loire à Vélo) jest idealna na jednodniowe wycieczki z parkingu. W Prowansji odwiedź pola lawendy w lipcu – to spektakularny widok. Dla miłośników historii, Normandia oferuje plaże D-Day z muzeami. Warto kupić kartę Paris Museum Pass lub regionalne bilety combo, oszczędzając na wejściach. Unikaj szczytu sezonu (lipiec-sierpień), gdy tłumy są ogromne; zamiast tego wybierz wiosnę lub jesień. Aplikacje jak TripAdvisor pomogą znaleźć ukryte perełki, a stacje benzynowe często mają darmowe mapy turystyczne.

Transport publiczny i alternatywy

Chociaż podróż samochodem daje wolność, Francja ma doskonały transport publiczny. Szybkie pociągi TGV łączą Paryż z Niceą w 5-6 godzin, co jest alternatywą dla długich tras autem. W miastach jak Lyon czy Marsylia, metro i tramwaje ułatwiają zwiedzanie bez parkowania. Ciekawostką jest, że Francja ma jedną z najgęstszych sieci kolejowych w Europie, a bilety na TGV kupisz taniej z wyprzedzeniem via SNCF Connect. Dla ekologicznych podróżników, rowery Vélib' w Paryżu czy elektryczne hulajnogi w Nicei to świetne opcje. Jeśli łączysz auto z pociągiem, sprawdź stacje z parkingami (parc-relais). W regionach wiejskich, autobusy są rzadsze, więc auto jest niezbędne. Pamiętaj o winietach ekologicznych (Crit'Air) w strefach niskiej emisji w dużych miastach, by uniknąć mandatów.

Regionalne specjalności i targi

Podróżując po Francji samochodem, warto zaplanować postoje na lokalnych targach i w regionach słynących ze specjałów kulinarnych. Prawie każde miasto ma swój targ tygodniowy — najlepsze odbywają się w soboty rano. W Prowansji znajdziemy targi w Apt (sobota), L'Isle-sur-la-Sorgue (niedziela), czy słynny targ w Aix-en-Provence (wtorek, czwartek, sobota). Na targach można kupić lokalne sery, oliwki, tapenadę, miód lawendowy, zioła prowansalskie czy świeże owoce morza. Wzdłuż tras turystycznych często znajdują się przydrożne stoiska z lokalnymi produktami — warto zatrzymać się przy tabliczkach "Vente directe" czy "Producteur". W regionie Bordeaux można odwiedzić winnice oferujące degustacje, w Normandii — farmy produkujące sery Camembert czy Calvados, a w Bretanii — ostrygi prosto od hodowców. Większość producentów przyjmuje płatności kartą, ale na targach wciąż dominuje gotówka.

Kuchnia i jedzenie

Francuska kuchnia to jedna z największych atrakcji turystycznych – od świeżych bagietek po wykwintne sery i wina. Podróżując samochodem, warto zatrzymywać się na lokalnych targach (marchés) w małych miasteczkach, gdzie można kupić świeże produkty jak sery Roquefort czy Camembert bezpośrednio od producentów. W regionach takich jak Normandia spróbuj owoców morza, a w Alzacji – flammkuchen (lokalną pizzę). Ciekawostką jest, że Francja ma ponad 1000 rodzajów serów, a UNESCO uznało francuski posiłek za dziedzictwo kulturowe. Dla kierowców przydatne są stacje przy autostradach z restauracjami oferującymi menu du jour (zestaw dnia) w rozsądnych cenach. Jeśli wynajmujesz apartament, eksperymentuj z gotowaniem z lokalnych składników. Pamiętaj o etykiecie: we Francji posiłki to rytuał, więc nie spiesz się i zawsze mów "bon appétit". W sezonie letnim popularne są pikniki w parkach, a aplikacje jak TheFork pomogą zarezerwować stolik w restauracjach z rabatami.

Aplikacje i narzędzia pomocne w podróży

Przed wyjazdem do Francji warto zainstalować kilka przydatnych aplikacji. Waze doskonale sprawdza się w nawigacji z uwzględnieniem korków i fotoradarów. ViaMichelin pomaga zaplanować trasę z dokładnym wyliczeniem kosztów autostrad. SNCF Connect umożliwia rezerwację biletów kolejowych, jeśli planujemy zostawić auto i zwiedzać większe miasta pociągiem. TheFork (dawniej LaFourchette) pozwala rezerwować stoliki w restauracjach, często z rabatami do 50%. France Voyage to kompleksowy przewodnik po atrakcjach turystycznych. Dla miłośników aktywnego wypoczynku przydatne będą Visorando (szlaki piesze) czy Komoot (trasy rowerowe). W przypadku problemów z autem, aplikacja SOS Autoroute łączy bezpośrednio z pomocą drogową na autostradach. Warto też pobrać offline mapy w Google Maps lub Maps.me na wypadek problemów z zasięgiem, szczególnie w górskich regionach Alp czy Pirenejów.