Arles - stare miasto, Prowansja, Francja
Arles to miasto o niezwykle bogatej historii, które zachwyca swoim starym miastem pełnym fascynujących zabytków, z których wiele pochodzi z epoki rzymskiej. Spacerując po wąskich, brukowanych uliczkach, można przenieść się w czasie i podziwiać imponujące budowle, które przetrwały wieki. Wiele kluczowych elementów starego miasta zostało już wcześniej opisanych w innych artykułach, dlatego w tym tekście nie będziemy się powtarzać, a jedynie umieścimy odpowiednie odnośniki, aby ułatwić Wam nawigację i zwiedzanie.
Parking w Arles
Znalezienie dogodnego miejsca parkingowego w Arles jest kluczowe dla komfortowego zwiedzania. Najlepszą opcją jest parking Lamartine (1; GPS: 43.681282, 4.632270), który znajduje się tuż przy północnej bramie wejściowej do starego miasta (brama de la Cavalerie). Jego lokalizacja pozwala na szybkie dotarcie do głównych atrakcji. W dni targowe, które są niezwykle popularne w Arles, parking ten jest niestety wyłączony z użytku, ponieważ zamienia się w tętniące życiem targowisko.
W takiej sytuacji, doskonałą alternatywą jest piętrowy parking du Centre (2; GPS: 43.675022, 4.629623), położony w południowej części starego miasta, przy Boulevard des Lices. Jego lokalizacja naprzeciwko ogrodu Jardin d'été sprawia, że jest to równie wygodny punkt startowy do zwiedzania. Parking ten ma kilka poziomów, co zwiększa szanse na znalezienie wolnego miejsca.
Amfiteatr w Arles
Rzymski amfiteatr, znany jako Arènes d'Arles, to wspaniały symbol potęgi Cesarstwa Rzymskiego. Mimo upływu wieków, budowla jest wyjątkowo dobrze zachowana, a co najważniejsze, nie przyciąga tłumów, co pozwala na spokojne i swobodne zwiedzanie. Spacer po jej korytarzach i trybunach to prawdziwa podróż w czasie. Aby dostać się do amfiteatru z parkingu Lamartine, wystarczy przejść przez bramę de la Cavalerie i kierować się ulicami Rue de la Cavalerie i Rue Voltaire. Z parkingu du Centre trasa prowadzi przez ogród Jardin d'été, a następnie uliczką Rue Porte de Laure.
Główne wejście do amfiteatru znajduje się od strony północnej (A; GPS: 43.678401, 4.630680). Wchodzimy po okazałych schodach, a bilety w cenie 8€ (ulgowy 6€) można kupić w bramie wejściowej. Amfiteatr jest ogromny (136 x 109 m) i dwupoziomowy, a w czasach świetności mógł pomieścić aż 20 tysięcy widzów. Zwiedzając korytarze i podziwiając majestatyczne trybuny, można poczuć dreszcz historii. Wokół amfiteatru znajduje się wiele ciekawych budynków, o których szczegółowo pisaliśmy w oddzielnym artykule.
Teatr antyczny
Tuż obok amfiteatru, zaledwie sto lat starszy, wznosi się teatr antyczny (Théâtre Antique d'Arles), zbudowany za panowania Oktawiana Augusta. Mimo że jest starszy od amfiteatru, zachował się w gorszym stanie, ponieważ w średniowieczu służył jako źródło kamienia do budowy murów miejskich. Obecnie teatr jest wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO i stanowi ważny ośrodek kultury.
Na teren teatru wchodzi się od strony ulicy Rue de la Calade (B; GPS: 43.676918, 4.629211), gdzie kupuje się bilety (normalny 8€, ulgowy 6€). Wewnątrz można podziwiać liczne pozostałości starożytnych budowli. Z tylnej ściany teatru pozostało jedynie kilka pojedynczych kolumn, a trybuny zostały odbudowane od nowa. Mimo zniszczeń, miejsce emanuje historią i jest tłem dla wielu wydarzeń artystycznych, w tym corocznego festiwalu teatralnego w lipcu.
Arelate: festiwal rzymski
W drugiej połowie sierpnia w okolicach amfiteatru i teatru antycznego odbywa się fascynujący festiwal Arelate, journées romaines d'Arles, który ożywia starożytne dziedzictwo miasta. Przez cały tydzień miasto staje się sceną dla licznych rekonstrukcji i animacji. Można zobaczyć widowiskowe walki gladiatorów, wystawy rzymskiego rynsztunku, wyścigi rydwanów oraz parady uliczne.
Program festiwalu jest niezwykle bogaty i różnorodny, co sprawia, że każdy znajdzie coś dla siebie. My mieliśmy szczęście trafić na prezentację rzymskiego rynsztunku bojowego oraz na emocjonujące walki gladiatorów. To wyjątkowa okazja, by na własne oczy zobaczyć, jak wyglądało życie w czasach Imperium Rzymskiego i poczuć klimat starożytnych widowisk.
W kierunku Place de la Republique
Po zwiedzeniu rzymskich aren, udajemy się w stronę głównego placu starego miasta – Place de la Republique (C; GPS: 43.676440, 4.627618). Od teatru antycznego kierujemy się ulicą Rue de la Calade, a po około 100 metrach docieramy do skrzyżowania, przy którym wznosi się piękny budynek lokalnych władz – Hôtel de ville d'Arles.
Ten XVII-wieczny ratusz do dziś zachwyca kunsztem wykonania. Warto wejść do środka, aby podziwiać sklepiony sufit w głównym pomieszczeniu na parterze. Schody honorowe ozdobione są rzeźbą Wenus z Arles i dwoma lwami, autorstwa lokalnego rzeźbiarza Jeana Dedieu. Jeśli wejdziemy do budynku od strony placu Republiki, możemy wyjść przez drugie drzwi, prowadzące na ulicę Plan de la Cour, gdzie znajdują się charakterystyczne schody. To właśnie na tych stopniach w XIII wieku konsulowie Republiki Arles wymierzali sprawiedliwość.
Kościół i Klasztor św. Trofima
Była katedra św. Trofima (Cathédrale Saint-Trophime) została zbudowana między XII a XV wiekiem, gdy Arles było jednym z największych miast w Prowansji. Jest to jeden z najpiękniejszych przykładów architektury romańskiej w regionie. Rzeźby nad portalem i ozdoby kolumn w pobliskim klasztorze są uznawane za arcydzieła sztuki romańskiej. Szczególnie imponujący jest tympanon, przedstawiający sceny z Apokalipsy. Wnętrze katedry składa się z trzech naw i jest bogato zdobione gobelinami i rzeźbami ołtarzowymi.
Obok katedry znajduje się klasztor św. Trofima, zbudowany na przełomie XII i XIII wieku. Jego największą atrakcją są wewnętrzne krużganki, bogato zdobione rzeźbami. Co ciekawe, wejście do klasztoru znajduje się od strony placu Republiki (GPS: 43.676408, 4.627827). Po przejściu przez dziedziniec i zakupie biletu (normalny 4,5€, ulgowy 3,5€) na pierwszym piętrze, można podziwiać piękne krużganki, które stanowią oazę spokoju w środku miasta.
Obelisk
Na środku placu Republiki wznosi się majestatyczny obelisk, postawiony w IV wieku w rzymskim amfiteatrze za czasów cesarza Konstantyna. Ten 20-metrowy monument, który trafił na plac dopiero w 1676 roku, zdobią na dole fontanna i rzeźby z brązu, autorstwa Antoine'a Laurenta Dantana. Obelisk jest wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, co podkreśla jego historyczne znaczenie i wartość artystyczną.
Rue de la République i Place du Forum
Po zwiedzeniu zabytków na placu Republiki, warto przejść się ulicą Rue de la République w kierunku rzeki Rodan. Po drodze mijamy ciekawe kamienice, takie jak Hôtel de la Lauziere z XVII wieku (GPS: 43.676415, 4.626210), którego wejście zdobią unikatowe, skręcone kolumny. Te architektoniczne detale świadczyły w przeszłości o zamożności mieszkańców. Dalej, po prawej stronie, mijamy budynek muzeum „Museon Arlaten”, a po skręceniu w Rue Dulau, docieramy do nowoczesnej multimedialnej biblioteki miejskiej, "Médiathèque d'Arles" (D; GPS: 43.676077, 4.625259), mieszczącej się w dawnym szpitalu z XVI wieku.
Następnie docieramy do placu Place Antonelle (E; GPS: 43.677125, 4.624386), skąd już blisko do wybrzeża szerokiej rzeki Rodan. Wchodząc na most (GPS: 43.678435, 4.623549), można podziwiać piękną panoramę miasta. Spacer wzdłuż wybrzeża w kierunku wschodnim zaprowadzi nas do term Konstantyna (F; GPS: 43.679002, 4.626975), które opisaliśmy dokładniej w oddzielnym artykule.
Kierując się w stronę placu Place du Forum (G; GPS: 43.677632, 4.626975), docieramy do historycznego centrum Arles. Do dziś zachowały się tu fragmenty starożytnej świątyni z I wieku. Przy placu znajduje się mnóstwo kawiarni, hoteli oraz pomnik Frédérica Mistrala, francuskiego filologa i poety, który odegrał kluczową rolę w popularyzacji dialektu prowansalskiego.
Rue du 4 Septembre i Jardin d'été
Wracając do parkingu Lamartine, warto przejść się ulicą Rue du 4 Septembre, przy której znajduje się interesujący budynek z XVIII wieku, "Grande Boucherie" (H; GPS: 43.678741, 4.628203), czyli Wielka Rzeźnia. Było to miejsce, gdzie drobni sprzedawcy mogli kupować mięso w hurtowych ilościach. Idąc dalej, mijamy również bryłę kościoła Saint-Julien z XII wieku (I; GPS: 43.679241, 4.629705).
Jeśli natomiast zaparkowaliście na parkingu du Centre, na koniec dnia możecie zrelaksować się w ogrodzie Jardin d'été (J; GPS: 43.675637, 4.629860). Ten rozległy park o powierzchni 10 000 m² z licznymi drzewami, krzewami i dwiema fontannami to idealne miejsce na odpoczynek po intensywnym zwiedzaniu.
Gastronomia w Arles
Arles to miasto, w którym kuchnia prowansalska rozkwita w pełni, oferując niezapomniane doznania kulinarne. W restauracjach i bistrach serwowane są dania przygotowane z lokalnych, świeżych produktów.
Co zjeść:
- Dania rybne i owoce morza: Ze względu na bliskość rzeki Rodan, w Arles można spróbować świeżych ryb. Koniecznie spróbujcie lokalnej specjalności, jaką jest gardiane de taureau, czyli gulasz z byka, który jest dumą Camargue. Inną regionalną potrawą jest brandade de morue, czyli purée z dorsza, serwowane z grzankami.
- Lokalne sery i wędliny: Prowansja słynie z wyśmienitych serów, takich jak chèvre frais (świeży ser kozi), oraz wędlin. Doskonałą opcją na przystawkę jest assiette de charcuterie et fromage, czyli deska lokalnych wędlin i serów.
- Słodkości: W Arles warto spróbować calissons, tradycyjnych prowansalskich słodyczy z migdałów i melona, oraz lokalnych lodów rzemieślniczych.
Gdzie zjeść:
- L'Atelier de Jean-Luc Rabanel: Dla poszukiwaczy kulinarnych wrażeń, ta restauracja, wyróżniona gwiazdką Michelin, oferuje kreatywne i nowoczesne podejście do kuchni prowansalskiej. To idealne miejsce na wyjątkową kolację.
- Le Gout du Jour: To bardziej kameralne bistro w sercu starego miasta, które serwuje tradycyjne dania w przystępnych cenach. Ich menu zmienia się w zależności od sezonu, co gwarantuje świeżość produktów.
- Le Galoubet: Położona w pobliżu amfiteatru, restauracja ta słynie z doskonałych dań z byka i regionalnych specjałów. Ma urokliwy taras, idealny na letnie wieczory.
Zobacz również: