Zadar to piękne miasto położone w sercu Dalmacji, będące ważnym ośrodkiem kulturalnym i przemysłowym, a także piątym co do wielkości miastem w Chorwacji. Jego bogata historia sięga czasów rzymskich, kiedy to wzniesiono imponujące baszty i mury obronne, a także świątynie i amfiteatr. Dziś ślady rzymskiej przeszłości są nadal widoczne w postaci zachowanych ruin i fascynujących wykopalisk archeologicznych.
Historyczne centrum Zadaru to prawdziwa skarbnica zabytków o dużym znaczeniu kulturowym, które świadczą o wielowiekowej historii miasta i jego strategicznym położeniu. Niedawno powstały też nowoczesne atrakcje, spośród których najciekawszą i najbardziej unikalną są słynne Organy Morskie, łączące sztukę z naturą.
Planując wizytę w Zadarze, kwestia parkowania jest zazwyczaj dużym udogodnieniem. Władze miejskie w Zadarze zasługują na pochwałę za bardzo przemyślaną politykę dotyczącą parkingów, co sprawia, że znalezienie miejsca na samochód w pobliżu starego miasta jest zazwyczaj bezproblemowe.
W Zadarze nie ma problemu z zaparkowaniem samochodu w pobliżu starego miasta (no, chyba że jest szczyt sezonu turystycznego, a przyjechaliśmy do miasta bardzo późno). Istnieje kilka parkingów, a każdy z nich jest dość spory i dobrze zorganizowany.
Po pierwsze, co nie zdarza się często w miastach tej wielkości, mamy obszerny parking darmowy (1, GPS: 44.1094845, 15.2322337), położony niedaleko półwyspu, na którym mieści się starówka. Próbujcie zatem najpierw tam parkować, aby zaoszczędzić na kosztach. Jeśli miejsca już nie będzie, należy skorzystać z parkingu Ravnice 2 (2, GPS: 44.1109788, 15.23227825) – jest to parking płatny, ale ceny są bardzo umiarkowane (2 kuny za godzinę), co czyni go atrakcyjną alternatywą.
Inne parkingi w pobliżu starego rynku to parking Trg kneza Višeslava (3; GPS: 44.110852, 15.235350) oraz parking piętrowy, położony po drugiej stronie wąskiej zatoki, przez którą można przejść mostem (4; GPS: 44.114316, 15.234844). Dzięki takiej różnorodności opcji, znalezienie dogodnego miejsca do parkowania w Zadarze jest znacznie ułatwione.
Wejście na Stare Miasto w Zadarze to jak podróż w czasie. Urokliwe uliczki, historyczne place i zabytkowe budowle tworzą niezapomnianą atmosferę, która zachwyca każdego odwiedzającego.
Udało nam się bez problemu zaparkować na parkingu Ravnice 2. Ulicą Obala kralja Tomislava, a następnie Bartola Kašića doszliśmy do bardzo ładnego placu Trg Pet Bunara (plac pięciu studni) (A; GPS: 44.1125971, 15.2289450). Jak nazwa wskazuje, znajduje się tam pięć studni, które są pozostałością dawnego systemu zaopatrzenia miasta w wodę. Obok mamy pozostałości murów miejskich i imponującą wieżę, świadczące o obronnym charakterze Zadaru. To miejsce przypomina nam prowansalskie miasteczko, szczególnie gdy przejdzie się na sąsiadujący plac Trg Petra Zoranica i spojrzy na stojącą tam kamienicę, przy której stoją platany, tworząc sielankowy krajobraz. Na placu Petra Zoranica zauważamy też kolejną ciekawostkę – rzymską kolumnę, która jest niemym świadkiem starożytnej historii miasta.
Z Rynku Piatu Studni, urokliwa uliczka prowadzi nas do Narodni Trg (Placu Ludowego), który przez wieki był bijącym sercem średniowiecznego Zadaru. To tutaj tętniło życie społeczne, polityczne i kulturalne miasta.
Ulicą Elizabete Kotromanić idziemy w kierunku placu Narodni Trg (B; GPS: 44.1142248, 15.2274671), słynnego z otaczających go zabytkowych budynków. Był on głównym placem w średniowiecznym Zadarze i do dziś zachował swój historyczny charakter. Akurat trafiliśmy na jakąś uroczystość z udziałem dzieci – było gwarno, rojno i wesoło, co dodatkowo podkreśliło żywą atmosferę tego miejsca. Przy placu stoi m.in. imponujący budynek straży miejskiej z XVI wieku z piękną wieżą zegarową z ładną kampanilą, a także budynek ratusza, które razem tworzą spójny i malowniczy kompleks architektoniczny. Narodni Trg to idealne miejsce, by poczuć puls miasta i podziwiać jego historyczne piękno.
Zadarski kompleks sakralny, z majestatyczną Katedrą św. Anastazji i unikalnym Kościołem św. Donata, stanowi serce duchowe i historyczne miasta. Te dwa zabytki, położone obok siebie, są świadectwem bogatej przeszłości Zadaru i jego znaczenia religijnego.
Po dokładnym obejrzeniu placu Narodni Trg idziemy dalej ulicą Široka, aż docieramy do dzwonnicy należącej do Katedry św. Anastazji z przełomu XII i XIII wieku (C; GPS: 44.1163372, 15.2244349). Jest to największy budynek tego typu w całej Dalmacji, imponujący swoją architekturą romańską. Na samą dzwonnicę można oczywiście wejść (obowiązują bilety wstępu), aby podziwiać panoramiczne widoki na miasto i Adriatyk. Obok katedry stoi przedromański Kościół św. Donata z IX wieku, który jest jednym z najbardziej charakterystycznych zabytków Zadaru, z unikalnym cylindrycznym kształtem (tu też trzeba kupić bilet, aby wejść do środka).
Przy kościele znajdują się wykopaliska archeologiczne zawierające resztki budowli rzymskich tworzących forum. Było to centrum życia publicznego w starożytnym Zadarze, miejsce spotkań i handlu. Jedna z zachowanych kolumn (D; GPS: 44.1159908, 15.2236920) zwana Słupem Wstydu pełniła rolę pręgierza, gdzie publicznie karano przestępców. Przykuwano do niej przestępców, aby ich biczować i wyszydzać. Często zawieszano im na szyi tabliczkę z opisem popełnionych przez nich przestępstw, a przechodnie rzucali w nich zgniłymi owocami, kamieniami i śmieciami, co było formą publicznego upokorzenia.
Zadar to miasto, które nie tylko pielęgnuje swoją bogatą historię, ale również otwiera się na nowoczesność i innowacyjne projekty. Najlepszym tego przykładem są słynne Organy Morskie, które stanowią unikalne połączenie architektury, natury i muzyki.
Słynne Organy Morskie w Zadarze (E; GPS: 44.1170267, 15.2201854) to dość nowa atrakcja – jej budowę zakończono w 2005 roku. Jest to innowacyjne dzieło architekta Nikola Bašića, które wykorzystuje energię fal morskich do tworzenia dźwięków. Dźwięk wydobywający się z organów morskich jest po prostu fascynujący i hipnotyzujący. Stwierdziliśmy, że gdy usiedliśmy na schodkach i zaczęliśmy się w niego wsłuchiwać, poczuliśmy nieodpartą potrzebę zamknięcia oczu i zaśnięcia, co świadczy o niezwykłym relaksującym działaniu tych dźwięków. Gdyby nie dźwięki powodowane przez otaczających nas turystów, na pewno zasnęlibyśmy. Wiele osób twierdzi, że pierwsze zetknięcie się z tymi dźwiękami jest mistycznym i magicznym doświadczeniem. My byliśmy w Zadarze, gdy fale były bardzo spokojne, jednak w pewnym momencie stały się większe i organy od razu zaczęły wydawać bardziej urozmaicone dźwięki. Na pewno warto tu przybyć, gdy wieje wiatr, aby w pełni doświadczyć potęgi tego niezwykłego instrumentu.
Zadar, jako miasto portowe w Dalmacji, oferuje bogactwo smaków opartych na świeżych owocach morza i lokalnych produktach. Gastronomia w Zadarze to prawdziwa uczta dla podniebienia, łącząca tradycję z nowoczesnością i śródziemnomorskimi wpływami.
Podczas zwiedzania Zadaru, koniecznie znajdź czas na posiłek, by spróbować lokalnych specjałów. Restauracje w Zadarze charakteryzują się śródziemnomorskim stylem, często z widokiem na morze lub urokliwymi dziedzińcami.
Co warto zjeść?
Będąc w Zadarze, obowiązkowo spróbuj owoców morza. Świeże ryby, kalmary, krewetki i małże przygotowywane są na wiele sposobów, często z dodatkiem oliwy z oliwek i lokalnych ziół. Popularne są crni rižot (czarne risotto z atramentem kałamarnicy) oraz pašticada (duszona wołowina z sosem i kluskami).
Warto także spróbować lokalnych serów, oliwek i wędlin, które często stanowią doskonałą przystawkę. Na deser polecamy spróbować Tortu Zadarskiego, który jest lokalnym przysmakiem (więcej o nim poniżej). Do posiłku idealnie pasuje lokalne wino (np. z winogron Plavac Mali) lub orzeźwiające piwo.
Gdzie zjeść?
Spędzając cały dzień w Zadarze, nie można zapomnieć o posiłku. My odwiedziliśmy restaurację Bruschetta (F; GPS: 44.1138633, 15.2249605) i byliśmy bardzo zadowoleni zarówno z obsługi, jak i samych dań, które były świeże i smaczne. Restauracja oferuje szeroki wybór dań kuchni śródziemnomorskiej w przyjemnej atmosferze.
Wracając, wstąpiliśmy też do polecanej kawiarni Art Kavana (G; GPS: 44.1126688, 15.2310363). Wybór ciast jest rzeczywiście duży, ale niektóre z nich mają, hmm, dość specyficzny smak. Nie wszystkim przypadną do gustu. Również z roku na rok obsługa jest niestety na coraz gorszym poziomie (może mieliśmy pecha do kelnerów?). Bardzo smakował nam jednak lokalny przysmak – Tort Zadarski – coś wspaniałego! Jest to ciasto z czekoladą i pomarańczą, charakteryzujące się bogatym smakiem i aromatem. Kupiliśmy go też na wynos, by nacieszyć się nim w naszym apartamencie. Dla zainteresowanych – tutaj przepis (translatorem został przetłumaczony automatycznie na język polski).
Zadar to nie tylko raj dla miłośników historii i kulinariów, ale również doskonałe miejsce na zakupy. Niezależnie od tego, czy szukasz pamiątek, lokalnych produktów, czy markowej odzieży, miasto oferuje różnorodne opcje zarówno w historycznym centrum, jak i na jego obrzeżach.
Zakupy w Zadarze to okazja, by zabrać ze sobą kawałek Dalmacji, a także znaleźć wszystko, czego potrzebujesz na co dzień.
Co warto kupić?
Na Starym Mieście w Zadarze znajdziesz liczne sklepy z pamiątkami, gdzie warto zwrócić uwagę na lokalne rękodzieło, takie jak biżuteria z koralu, wyroby z lawendy czy tradycyjne haftowane obrusy. Doskonałym pomysłem na prezent są również lokalne produkty spożywcze. Zadar słynie z wysokiej jakości oliwy z oliwek, która jest produkowana w okolicznych gajach oliwnych. Warto poszukać także doskonałego sera paska z wyspy Pag, lokalnych win, likierów (takich jak słynny maraschino) oraz suszonych fig. Na targu rybnym, jeśli lubisz gotować, możesz kupić świeże owoce morza.
Jeśli szukasz mody, w centrum miasta znajdziesz butiki z odzieżą lokalnych projektantów, a także znane międzynarodowe marki.
Gdzie zrobić zakupy?
W historycznym centrum Zadaru (Stare Miasto) główne ulice, takie jak Kalelarga (Široka ulica) oraz jej boczne odnogi, są pełne małych sklepików z pamiątkami, butikami, galeriami sztuki i sklepami z biżuterią. To idealne miejsce na niespieszne zakupy i podziwianie urokliwych uliczek.
Jeśli preferujesz większe centra handlowe z szerokim wyborem marek, na obrzeżach Zadaru znajdziesz nowoczesne obiekty. Warto odwiedzić Supernova Zadar, które jest jednym z największych centrów handlowych w regionie, oferującym dziesiątki sklepów z odzieżą, elektroniką, artykułami gospodarstwa domowego, a także kina i restauracje. Innym popularnym miejscem jest City Galleria Zadar, gdzie również znajdziesz szeroki asortyment produktów i usług. Dla miłośników świeżych produktów i lokalnych specjałów, koniecznie odwiedź targ miejski (Tržnica) w Zadarze, gdzie rano można kupić świeże owoce, warzywa, ryby i inne lokalne przysmak.