Brno, Czechy
Wizyta w Brnie to podróż do serca Moraw i drugiego co do wielkości miasta Republiki Czeskiej, które stanowi tętniący życiem ośrodek kulturalny, naukowy i turystyczny. To miasto z bogatą historią, którego początki sięgają XIII wieku, co doskonale widać w jego architekturze. Obszar starego miasta w Brnie jest niezwykle ciekawy i zachwyca każdego miłośnika zabytków, oferując mnóstwo gotyckich i barokowych budowli oraz detali, które opowiadają o minionych epokach. Wąskie uliczki, urokliwe place i majestatyczne kościoły tworzą niepowtarzalny klimat, zapraszający do długich spacerów i odkrywania ukrytych perełek. Od średniowiecznych fortyfikacji po eleganckie pałace, Brno jest świadectwem różnorodności stylów architektonicznych, które harmonijnie współistnieją, tworząc unikalną panoramę miasta.
Parking w Brnie
Planując wizytę w Brnie, warto wcześniej zastanowić się nad dogodnym miejscem parkingowym, szczególnie jeśli zamierzamy eksplorować historyczne centrum. Do Brna najłatwiej dotrzeć autostradą D1, z której zjeżdżamy na zjeździe nr 203, kierując się prosto do miasta. Istnieje kilka dobrych opcji parkingowych w pobliżu starego miasta, które zapewniają łatwy dostęp do głównych atrakcji. Początkowo zamierzaliśmy zaparkować na ulicy Kounicovej, w bardzo dobrym parkingu piętrowym "Parkovací dům Rozmarýn" (1; GPS: 49.199784, 16.605124), jednak w momencie naszej wizyty był on w remoncie (obecnie jest już dostępny i stanowi świetną opcję). W związku z tym, podjechaliśmy zaledwie 200 metrów dalej, na ulicę Mezírka, gdzie znajduje się Hotel Continental z przestronnym podziemnym garażem (2; GPS: 49.200854, 16.604900). Tam z powodzeniem zaparkowaliśmy nasz samochód. Inną godną polecenia opcją w okolicach starego miasta jest podziemny parking "JD Parking Brno" (3; GPS: 49.199196, 16.609622), gdzie również można szukać wolnych miejsc postojowych. Wybór jednego z tych parkingów gwarantuje wygodę i oszczędność czasu podczas zwiedzania Brna.
Spacer po starym mieście
Po wyjściu z parkingu rozpoczynamy nasz spacer po Brnie, kierując się w stronę urokliwego starego miasta ulicą Rašínovą. Już na samym początku trasy po lewej stronie mijamy piękny kościół św. Tomasza, obok którego dumnie wznosi się imponujący konny pomnik (A; GPS: 49.1975828, 16.6074867) władcy Moraw – Jodoka. Postać ta, znana również jako Jobst z Moraw i pochodząca z potężnej dynastii Luksemburgów, jest ważnym symbolem historii regionu. Kontynuując spacer, natrafiamy na kolejną architektoniczną perłę – kościół św. Jakuba (B; GPS: 49.1964578, 16.6078192), który zachwyca swoją gotycką bryłą i bogactwem detali. Warto zwrócić uwagę na jego ciekawą architekturę wnętrza, która mimo gotyckiego charakteru, kryje w sobie niezwykłe dzieła sztuki i detale, świadczące o kunszcie dawnych mistrzów. To właśnie takie miejsca pozwalają w pełni docenić historyczne i artystyczne dziedzictwo Brna.
Náměstí Svobody - Plac Wolności
Nasza trasa prowadzi nas do pierwszego i zarazem głównego placu w Brnie – Náměstí Svobody, czyli Placu Wolności (C; GPS: 49.1949714, 16.6083072). To tętniące życiem serce miasta, otoczone historycznymi budowlami, które świadczą o bogatej przeszłości Brna. Centralnym punktem placu jest monumentalna kolumna morowa z XVII wieku, wzniesiona jako wotum dziękczynne za zakończenie epidemii. Plac otaczają liczne, ciekawe i ozdobne budowle, z których wyróżnia się szczególnie "Dům pánů z Lipé", znany również jako Pałac Schwanza. Ta XVI-wieczna renesansowa kamienica, zbudowana dla zamożnego handlarza win Kryštofa Schwanza z Retzu, zachwyca pięknie zdobioną fasadą, pełną detali architektonicznych.
Na placu postawiono także charakterystyczny zegar astronomiczny, powszechnie nazywany "Brněnský orloj", który wyróżnia się swoim interesującym, wrzecionowatym kształtem. Jest to współczesna instalacja, która stała się jednym z symboli Brna. Ciekawostką związaną z zegarem jest to, że codziennie o godzinie 11:00 wyrzuca on szklaną kulkę, a ten, kto ją złapie, może zabrać ją sobie na pamiątkę. Zarówno unikalny kształt zegara, jak i szklana kulka, symbolizują ważne wydarzenie w historii miasta – obronę Brna w czasie szwedzkiego potopu. To właśnie tutaj, w 1645 roku, miasto skutecznie odparło oblężenie wojsk szwedzkich, co było niezwykle istotnym momentem w dziejach Europy Środkowej. Plac Wolności to więc nie tylko miejsce spotkań i wydarzeń, ale także żywa lekcja historii.
W kierunku katedry świętych Apostołów Piotra i Pawła
Z Placu Wolności kierujemy się w stronę jednego z najważniejszych symboli Brna – słynnej katedry świętych Apostołów Piotra i Pawła ("Katedrála svatého Petra a Pavla"), majestatycznie wznoszącej się na wzgórzu Petrov. Po drodze, na ulicy Dominikańskiej, mijamy kolejne ciekawe miejsce – tak zwany "Dům pánů z Kunštátu", czyli Dom Panów z Kunsztatu (D; GPS: 49.1932869, 16.6063931). To imponujący pałac, który w przeszłości był własnością Jana z Pernštejna i został przebudowany w stylu renesansowym pod koniec XVI wieku, co czyni go pięknym przykładem architektury tamtego okresu. Ulica Dominikańska płynnie przechodzi w Biskupską, i nią już docieramy do katedry, która dumnie wznosi się na niewielkim wzgórzu, dominując nad panoramą miasta.
Sama katedra, której początki sięgają XIII wieku (E; GPS: 49.1912150, 16.6072244), oszałamia swoimi strzelistymi, gotyckimi kształtami, będąc wzorcowym przykładem architektury sakralnej epoki. Jej obecny, monumentalny wygląd jest również efektem gruntownej przebudowy z końca XIX wieku, podczas której ukończono charakterystyczne wieże kościoła, nadając mu obecną sylwetkę. Co ciekawe, wnętrza katedry, choć zewnętrznie gotyckie, są w dużej mierze barokowe, co tworzy fascynujący kontrast i świadczy o zmieniających się trendach artystycznych na przestrzeni wieków. Bogactwo zdobień, ołtarzy i detali barokowych sprawia, że wnętrze jest równie interesujące i warte uwagi, co imponująca fasada. Katedra na Petrovie to nie tylko miejsce kultu, ale także punkt widokowy, z którego można podziwiać rozległą panoramę Brna.
Zelný trh - Rynek Kapuściany (albo Warzywny)
Po zwiedzeniu majestatycznej katedry udajemy się w kierunku kolejnego historycznego placu Brna – słynnego "zelný trh" (F; GPS: 49.1922878, 16.6086461), czyli Rynku Warzywnego lub Kapuścianego. To miejsce od wieków tętni życiem, tradycyjnie zajmowane przez duży targ owocowo-warzywny, gdzie do dziś można kupić świeże lokalne produkty. Atmosfera targu jest niezwykle autentyczna, pełna kolorów, zapachów i gwaru sprzedawców. Przy placu wznosi się również imponujący pomnik dziękczynny – Sloup Nejsvětější Trojice (Słup Najświętszej Trójcy) – piękna rzeźba pochodząca z początku XVIII wieku, która jest świadectwem barokowego kunsztu i religijności. Naprzeciwko słupa rozciąga się majestatyczny "Dietrichsteinský palác", czyli Pałac Dietrichsteinów. Obecnie w tym historycznym budynku mieści się ważne centrum kulturalne i naukowe – Muzeum Ziemi Morawskiej, które gromadzi zbiory dotyczące historii, przyrody i kultury regionu, będąc obowiązkowym punktem dla każdego, kto chce pogłębić swoją wiedzę o Morawach.
Stará radnice - Stary Ratusz
Z Rynku Warzywnego wychodzimy urokliwą ulicą Radnicką, a po przejściu około 100 metrów, po lewej stronie, naszym oczom ukazuje się zabytkowy budynek starego ratusza ("stará radnice") (G; GPS: 49.1931433, 16.6087211). Jest to najstarszy świecki budynek w Brnie, którego początki sięgają aż XIII wieku, co czyni go prawdziwym świadkiem historii miasta. Budynek ten pełnił funkcje ratusza aż do 1935 roku, będąc centrum administracyjnym i politycznym Brna przez stulecia. Obecnie w jego wnętrzach mieści się tętniące życiem centrum kulturalne i informacyjne, gdzie turyści mogą uzyskać wszelkie niezbędne informacje o mieście i jego atrakcjach. Jedną z najbardziej znanych i intrygujących atrakcji ratusza jest tzw. "smok z Brna", czyli wypchany krokodyl, który zgodnie z legendą, terroryzował miasto.
Warto również zwrócić uwagę na gotyckie, ozdobne obramowanie drzwi wejściowych znajdujące się na fasadzie budynku. To prawdziwe arcydzieło sztuki, którego twórca pozwolił sobie na odrobinę żartu – jedna z wieżyczek, w sposób celowo pochylony, sprawia wrażenie, jakby opierała się o drugą. Ten niecodzienny detal jest świadectwem, że nawet w średniowieczu, w czasach ścisłych reguł i konwencji, niektórzy artyści potrafili wykazać się kreatywnością i humorem, nie zawsze będąc posłusznymi przyjętym ogólnie zasadom. Stary Ratusz to więc nie tylko zabytek, ale także miejsce pełne legend i artystycznych niespodzianek, które czekają na odkrycie.
Zamek Špilberk (Hrad Špilberk)
Zwieńczeniem naszej podróży po Brnie było wejście na wzgórze, na którym majestatycznie wznosi się zamek Špilberk (Hrad Špilberk). Spacer ze starego miasta do zamku jest niezwykle przyjemny i zajmuje około 15 minut, prowadząc łagodnie wznoszącymi się ścieżkami wśród zieleni, co pozwala na chwilę relaksu od miejskiego zgiełku. Docieramy do okazałej bramy wejściowej (H; GPS: 49.1944053, 16.6009811), która zapowiada spotkanie z historią. Następnie obchodzimy zamek z prawej strony i przez urokliwy mostek wchodzimy do jego wnętrza (I; GPS: 49.1947258, 16.5984625), gdzie rozpoczyna się właściwe zwiedzanie. Powrót odbywa się przez obejście zamku z drugiej strony, co pozwala podziwiać jego architekturę z różnych perspektyw i docenić strategiczne położenie.
Zamek Špilberk, którego początki sięgają XIII wieku, powstał pod panowaniem dynastii Przemyślidów jako zamek królewski, świadcząc o potędze ówczesnych władców. Po chwalebnym zwycięstwie nad armią szwedzką w 1645 roku, które miało kluczowe znaczenie dla regionu, został odbudowany i przekształcony w imponującą barokową twierdzę, stając się jednym z najważniejszych punktów obronnych Europy Środkowej. Od końca XVIII wieku, przez prawie nieprzerwany okres, służył jako więzienie i koszary wojskowe, będąc miejscem odosobnienia dla wielu znanych postaci. Dopiero w latach 60. XX wieku zamek został ogłoszony narodowym zabytkiem kultury i stał się siedzibą Muzeum Miejskiego w Brnie, otwierając swoje podwoje dla szerokiej publiczności.
Dziś zamek Špilberk oferuje odwiedzającym liczne wystawy i pokazy, które przybliżają jego bogatą historię, od średniowiecznej rezydencji po surowe więzienie. Szczególnie słynne są jego kazamaty – pierwotnie miały one zapewniać garnizonowi miejsce do ukrycia się, jednak w 1783 roku zostały przebudowane na więzienie, przeznaczone dla szczególnie trudnych przestępców politycznych i kryminalnych. Te mroczne, ale fascynujące pomieszczenia stanowią obecnie ekspozycję poświęconą projektowi umocnień i więzień za czasów cesarza Józefa II, oferując wgląd w surowe warunki życia więźniów. Zwiedzanie kazamat to niezwykłe doświadczenie, które pozwala poczuć ciężar historii i zrozumieć różne funkcje, jakie zamek pełnił na przestrzeni wieków.
---Gastronomia w Brnie
Brno, jako stolica Moraw i ważny ośrodek kulturalny, oferuje również bogactwo kulinarnych doznań, które doskonale uzupełnią zwiedzanie miasta. Kuchnia czeska, choć często kojarzona z ciężkimi, mięsnymi potrawami, ma wiele do zaoferowania, a w Brnie znajdziesz zarówno tradycyjne restauracje, jak i nowoczesne lokale, które czerpią z regionalnych produktów. Po dniu pełnym wrażeń, warto zasiąść w jednej z urokliwych knajpek lub restauracji i delektować się lokalnymi smakami, często w towarzystwie znakomitego czeskiego piwa.
Co zjeść?
- Svíčková na smetaně: To jedno z najbardziej ikonicznych dań kuchni czeskiej. Składa się z polędwicy wołowej duszonej w śmietanowym sosie, podawanej z knedlikami drożdżowymi, borówkami (lub żurawiną) i plastrem cytryny. To danie sycące i niezwykle aromatyczne, idealne na obiad.
- Vepřo knedlo zelo: Kolejny klasyk – pieczona wieprzowina z knedlikami (najczęściej bułczanymi lub ziemniaczanymi) i duszona kapustą (białą lub czerwoną). To danie obfite i bardzo smaczne, doskonale odzwierciedlające tradycje kulinarnie regionu.
- Trdelník: Słodka przekąska, która stała się popularna w całych Czechach. Jest to ciasto drożdżowe nawinięte na wałek, pieczone nad otwartym ogniem, a następnie posypywane cukrem z cynamonem i orzechami. Idealny na deser lub jako szybki poczęstunek podczas spaceru.
- Moravský vrabec: Choć nazwa sugeruje wróbla, to danie jest w rzeczywistości pieczoną wieprzowiną, podobną do gulaszu, podawaną z knedlikami i szpinakiem lub kapustą. Jest to sycące i aromatyczne danie, które przypadnie do gustu miłośnikom mięsa.
- Zupa česnečka (czosnkowa): To rozgrzewająca i aromatyczna zupa z czosnku, często podawana z grzankami i serem. Jest to popularny sposób na wzmocnienie się, szczególnie w chłodniejsze dni.
Gdzie zjeść?
- Starobrno Brewery & Restaurant: Położona obok historycznego browaru Starobrno, ta restauracja oferuje tradycyjne dania czeskie w połączeniu ze świeżo warzonym piwem. To idealne miejsce, aby spróbować lokalnych specjałów i poczuć autentyczną atmosferę.
- Restaurace Lokál U Caipla: Część popularnej sieci Lokál, która stawia na tradycyjną czeską kuchnię przygotowywaną z lokalnych produktów. Charakteryzuje się swobodną atmosferą i doskonałym piwem Pilsner Urquell prosto z tanka.
- Mlsná holka bistro: Jeśli szukasz czegoś bardziej nowoczesnego i lżejszego, to bistro oferuje świeże sałatki, kanapki i dania obiadowe z kreatywnym podejściem do kuchni czeskiej i międzynarodowej.
- Výčep Na Stojáka: Popularny bar z piwem rzemieślniczym i prostymi przekąskami, takimi jak utopenci (marynowane kiełbaski) czy nakládaný hermelín (marynowany ser). Idealne miejsce na wieczorne spotkanie ze znajomymi i degustację czeskich piw.
- Podnik Cafe Bar: Urocza kawiarnia w centrum, idealna na śniadanie, kawę i ciasto. Oferuje również lekkie lunche i jest popularna wśród studentów i artystów, co nadaje jej wyjątkową, twórczą atmosferę.
Zobacz również: